Ⴇამაზ Ⴋჭედლიძე. Ⴎირველნაბეჭდი
ქართული წიგნები. —
Ⴔულდა, 2013 — 200 გვ. — 241 ილ., 10 ტაბ.
Ⴒფილისში Ⴄრეკლეს სტამბაში გამოცემული წიგნები
(1749-1800 წწ.). — Ⴂვ. 91-135.
Ⴄრეკლეს სტამბაში გამოცემული წიგნები
(1749-1800 წწ.)
Ⴄრეკლე II-ის სტამბა დაარსდა
Ⴇბილისში 1749 წელს და იარსება 1800 წლამდე. Ⴇავდაპირველად იგი მოთავსებული იყო Ⴀნჩისხატის
ეკლესიის ეზოში, საპატრიარქო პალატის შენობაში, 1763 წლიდან კი მეფის სასახლეში.
1781-1782 წლებში სტამბას გაუკეთდა რეკოსტრუქცია: დადგეს ახალი საბეჭდი დაზგა, ჩამოასხეს
შრიფტი. Ⴑტამბას 1763 წლიდან სათავეში ედგა Ⴀნტონ I, 1784 წლიდან კი Ⴄრეკლე II-ის
კარის ეკლესიის მოძღვარი, მარტყოფელი მღვდელი Ⴕრისტეფორე Ⴉეჟერაშვილი, რომელმაც აიღო
სტამბა იჯარით. Ⴋან შეიტანა არსებითი ცვლილებები
ქართული წიგნის ბეჭდვის საქმეში: გაზარდა ტირაჟი და წიგნების დასახელების ოდენობა,
ზრუნავდა მათი სწრაფი რეალიზაციისათვის, წიგნებს კალენდრის სახით დაურთო ცნობები
თვეებსა და საეკლესიო დღესასწაულებზე. Ⴑტამბაში მისი არსებობის განმავლობაში დაიბეჭდა
30 დასახელების წიგნი, მათ შრის "Ⴃავითნი", "Ⴑახარება",
"Ⴑამოციქულო", "Ⴉონდაკი", "Ⴊოცვანი", "Ⴉურთხევანი",
ფილოსოფიური და ისტორიული ხასიათის წიგნები "Ⴉიტაიის სიბრძნე", Ⴃ. Ⴁაგრატიონის
"Ⴌარკუევი" და სხვ.
|
Ⴉონდაკი. 1751.
Ⴇავფურცელი |
|
Ⴉონდაკი. 1751.
Ⴁაგრატიონთა
გერბი |
|
Ⴉონდაკი. 1751.
Ⴇავსართი.
Ⴟვარცმა.
Ⴂარშემოწერილობა — „ႢႠႬႫႠႠႾႪႤႡႤႪႨ ႡႤႽႣႨႱႠ
ႠႫႨႱ, ႻႤ
ႫႤႴႨႱ
ႧႤႨႫႳႰႠႦႨႱႠ, ႫႤႴႤ ႨႰႠႩႪႨ.
ႫႰႠႥႠႪႯႠႫႨႤႰ“.
„Ⴂანმაახლებელი
ბეჭდისა ამის, ძე
მეფის Ⴇეიმურაზისა,
მეფე
Ⴈრაკლი. Ⴋრავალჟამიერ“ |
|
Ⴎარაკლიტიკოსი. 1772.
Ⴄრეკლე
II-ს ბოლოსიტყვა |
|
Ⴎარაკლიტიკოსი. 1772.
Ⴑამება
Ⴂარშემოწერილობა
– „ႱႠႫႤႡႠႭ ႼႫႨႣႠႭ, ႠႣႨႣႤ ႫႠႣႨႣႤႡႤႪႨ ႸႤႬႨ,
ႡႤႽႣႨႱႠ ႠႫႨႱ ႫႤႭႰႤႣ ႢႠႬႫႠႠႾႪႤႡႤႪႨ,
ႫႤႴႤ
ႱႰႳႪႨႠႣ ႵႠႰႧႪႨႱႠ
ႣႠ ႩႠႾႤႧႨႱႠ ႨႰႠႩႪႨ“
„Ⴑამებაო წმიდაო, ადიდე მადიდებელი შენი,
ბეჭდისა
ამის მეორედ განმაახლებელი,
მეფე
სრულიად Ⴕართლისა და Ⴉახეთისა Ⴈრაკლი“ |
|
Ⴑახარება.
1786
Ⴇავფურცელი |
Ⴄრეკლეს სტამბის გამოცემები (1749–1800 წწ.)
|
|
Ⴃასახელება
|
Ⴜელი
|
Ⴘრიფტი
|
1
|
Ⴃავითნი
|
1749
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
2
|
Ⴀნტონ
I. Ⴕადაგება... .
|
1751
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
3
|
Ⴉონდაკი
|
1751
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
4
|
Ⴃავითნი
|
1763
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
5
|
Ⴊოცვანი
|
1763
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
6
|
Ⴉურთხევანი
|
1764
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
7
|
Ⴄპისკოპოსთა მიმართ
|
1768
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
8
|
Ⴎარაკლიტიკოსი
|
1772
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
9
|
Ⴍჰანესიანი, Ⴎოღოს. Ⴘესხმა
|
1782
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
10
|
Ⴉონდაკი
|
1783
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
11
|
Ⴉიტაიის სიბრძნე ანუ ...
.
|
1784
|
Ⴋთ./Ⴋხ.
|
12
|
Ⴉურთხევანი
|
1784
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
13
|
Ⴊოცვანი
|
1784
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
14
|
Ⴃავითნი
|
[1784-1795]
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
15
|
Ⴃაუჯდომელი
|
1784
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
16
|
Ⴑახარება
|
1786
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
17
|
Ⴆატიკი
|
1788
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
18
|
Ⴉუმრექსი ძლევისათჳს
|
1788
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
19
|
Ⴃავითნი
|
[1783-1788]
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
20
|
Ⴃავითნი
|
1790
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
21
|
Ⴃაუჯდომელი
|
1790
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
22
|
Ⴏამნი
|
1791
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
23
|
Ⴑამოციქულო
|
1791
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
24
|
Ⴑახარება
|
1791
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
25
|
Ⴉონდაკი
|
1793
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
26
|
Ⴋარხვანი
|
1793
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
27
|
Ⴋცირე ლოცვანი
|
1793
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
28
|
Ⴉურთხევანი
|
1794
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
29
|
Ⴃავით Ⴁაგრატიონი. Ⴌარკუჱვი
|
1800
|
Ⴋთ./Ⴋხ.
|
30
|
Ⴃაუჯდომელი
|
1800
|
Ⴋთ./Ⴋხ.
|
|