Ⴇამაზ Ⴋჭედლიძე. Ⴎირველნაბეჭდი
ქართული წიგნები. —
Ⴔულდა, 2013 — 200 გვ. — 241 ილ., 10 ტაბ.
Ⴒფილისში Ⴅახტანგის სტამბაში გამოცემული წიგნები
(1709-1722 წწ.). — Ⴂვ. 35-90.
Ⴅახტანგის სტამბაში გამოცემული წიგნები
(1709-1722 წწ.)
Ⴎირველი
სტამბა Ⴑაქართველოში დაარსდა 1708 წ. Ⴅახტანგ VI-ს მიერ Ⴇბილისში, Ⴋტკვრის მარცხენა
ნაპირას საგანგებოდ აგებულ შენობაში. Ⴋესტამბედ Ⴅლახეთიდან მოწვეულ იქნა უნგროვლახელი
ოსტატი Ⴋიხაჲ Ⴈშტვანოვიჩი (Ⴋიხაელ Ⴅალახი), ცნობილი ქართველი მოღვაწის Ⴀნთიმოზ Ⴈვერიელის
მოწაფე. Ⴀმ სტამბაში 1709 წ. დამზადდა Ⴑაქართველოში პირველი ნაბეჭდი წიგნი «Ⴑახარება».
Ⴀმავე წელს გამოიცა «Ⴃავითნი» და «Ⴑამოციქულო». Ⴄს წიგნები დაიბეჭდა Ⴋიხაელ Ⴈშტვანოვიჩის
(Ⴑტეფანიშვილის) მიერვე დამზადებული შრიფტით. Ⴑულ 1722 წლამდე, როდესაც სტამბამ შეწყვიტა
თავისი არსებობა, დაიბეჭდა ოცი წიგნი. Ⴑტამბაში მოღვაწეობდნენ ცნობილი ოსტატები:
Ⴌიკოლოზ Ⴍრბელიანი, Ⴂერმანე Ⴋღვდელმონაზონი, Ⴉვიპრიანე Ⴑამთავნელი და სხვანი.
|
Ⴑახარება. Ⴒფილისი. 1709.
Ⴇავფურცელი |
|
Ⴑახარება. Ⴒფილისი.
1709.
Ⴅახტანგის პორტრეტი
Ⴂარშემოწერილობით - „Ⴕ. ႫႠႣႨႣႤႡႤႪႨ ႼႫႨႣႨႱႠ ႱႠႫႤႡႨႱႠ
ႣႠ ႤႰႧႠႰႱႭႡႨႱႠ, ႻႤ ႢႥႠႰႲႭႫႭႡႨႧ ႣႠႥႨႧႨႠႬ,
ႱႭႪႭႫႭႬႨႠႬ, ႮႠႬႩႰႠႲႨႭႬႨ. ႻႤ ႻႨႰႧႠႢႠႬ ႩႤႧႨႪႭႥႠႬႧႠ,
ႻႨႱ ႻႤ ႫႤႴႤႧႠ, ႢႠႫႢႤႡႤႪႨ ႵႠႰႧႪႨႱႠ,
ႡႠႲႭႬႨႸႥႨႪႨႥႠႾႲႠႬႢ,ႫႭႫႶႤႡႨ ႡႤႽႣႨႱႠ ႠႫႨႱ,
ႳႴႠႪႭ, ႣႠႨႺႠႥ ႭႰႧႠႥႤ ႸႨႬႠ ႺႾႭႥႰႤႡႠႱႠ,
ႫႤႳႶႪႨႧ, ႻႨႧ ႣႠ ႠႱႳႪႨႧ“
„Ⴕ. მადიდებელი Ⴜმიდისა Ⴋამებისა და Ⴄრთარსობისა,
ძე გვარტომობით Ⴃავითიან, Ⴑოლომონიან, Ⴎანკრატიონი.
Ⴛე ძირთაგან კეთილოვანთა, ძის ძე Ⴋეფეთა,
Ⴂამგებელი Ⴕართლისა, Ⴁატონიშვილი Ⴅახტანგ,
მომღები ბეჭდისა ამის, Ⴓფალო, დაიცავორთავე შინა ცხოვრებასა,
მეუღლით, ძით და ასულით“ |
|
Ⴑახარება. Ⴒფილისი. 1709.
Ⴇავსართი
Ⴖვთისმშობლის, Ⴕრისტესა და Ⴌათლისმცემელის
ოვალური ხატებით და დაქარაგმებული წარწერებით
„ႷႭႥႪႠႣ ႼႫႨႣႠႭ, ႫႤႭႾ ႤႷႠႥ ႥႠႾႲႠႬႢႱ“;
„ႨႤႱႭ ႵႰႨႱႲႤ, ႫႤႭႾ ႤႷႠႥ ႥႠႾႲႠႬႢႱ“;
„ႬႠႧႪႨႱႫႺႤႫႤႪႭ, ႫႤႭႾ ႤႷႠႥ ႥႠႾႲႠႬႢႱ“
„Ⴗოვლად Ⴜმიდაო, მეოხ ეყავ Ⴅახტანგს“;
„Ⴈესო Ⴕრისტე, მეოხ ეყავ Ⴅახტანგს“;
„Ⴌათლისმცემელო, მეოხ ეყავ Ⴅახტანგს“ |
|
Ⴉონდაკი. Ⴒფილისი. 1710 |
|
Ⴃავითნი. Ⴒფილისი. 1711
Ⴃავით Ⴜინასწარმეტყველი.
Ⴜარწერები – „ႼႫႨႣႠႭ ႣႠႥႨႧ, ႫႤႭႾ ႤႷႠႥ ႥႠႾႲႠႬႢႱ“,
„ჄႤႪႧႠ ႹႤႫႧႠ ႵႫႬႤႱ ႱႠႢႠႪႭႡႤႪႬႨ
ႣႠ ႧႨႧႧႠ ႹႤႫႧႠ ႱႠႵႤႡႤႪႨ“
„Ⴜმიდაო Ⴃავით, მეოხ ეყავ Ⴅახტანგს“,
„Ⴤელთა ჩემთა ქმნეს საგალობელნი
და თითთა ჩემთა საქებელი“ |
|
Ⴅეფხისტყაოსანი.
Ⴒფილისი.
1712
Ⴇავფურცელი |
|
Ⴅეფხისტყაოსანი.
Ⴒფილისი.
1712
Ⴁაგრატიონთა
გერბი |
|
Ⴅეფხისტყაოსანი.
Ⴒფილისი.
1712
Ⴅახტანგის
პორტრეტი |
Ⴒფილისში
Ⴅახტანგის სტამბაში
გამოცემული წიგნები (1709–1722 წწ.)
|
|
Ⴃასახელება
|
Ⴜელი
|
Ⴘრიფტი
|
1
|
Ⴑახარება
|
1709
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
2
|
Ⴃავითნი
|
1709
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
3
|
Ⴑამოციქულო
|
1709
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
4
|
Ⴉონდაკი
|
1710
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
5
|
Ⴊოცვანი
|
1710
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
6
|
Ⴏამნი
|
1710
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
7
|
Ⴏამნი
|
1710
|
Ⴋთ./Ⴋხ.
|
8
|
Ⴂერმანე Ⴋ–მ. „Ⴑწავლა თუ ვითარ
მართებს მოძღვარსა სწავლება
მოწაფისა“
|
1711
|
Ⴋთ./Ⴋხ.
|
9
|
Ⴃავითნი
|
1711
|
Ⴋთ./Ⴋხ.
|
10
|
Ⴃავითნი
|
1712
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
11
|
Ⴅეფხისტყაოსანი
|
1713
|
Ⴋთ./Ⴋხ.
|
12
|
Ⴉურთხევანი
|
1713
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
13
|
Ⴃავითნი
|
1716
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
14
|
Ⴏამნი
|
1717
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
15
|
Ⴊოცვანი
|
1717
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
16
|
Ⴉურთხევა
|
1720
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
17
|
Ⴎარაკლიტონი
|
1720
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
18
|
Ⴕმნულების ცოდნის წიგნი. Ⴀიათი
|
1721
|
Ⴋთ./Ⴋხ.
|
19
|
Ⴏამნი
|
1722
|
Ⴋთ./Ⴋხ.
|
20
|
Ⴁიბლია. Ⴜინასწარმეტყველთა
და Ⴑახარება.
|
[1709-1722]
|
Ⴋთ./Ⴌუს.
|
|