Ⴕართული
ანბანის ასოები
(სახელწოდებები,
საერთაშორისო ტრანსკრიფცია,
რიგითი და რიცხვითი მნიშვნელობები)
რიგითი და რიცხვითი მნიშვნელობები)
Ⴕართული ასოების სახეობები Ⴋარი Ⴁროსეს მიხედვით
0 коммент.
Ⴕართული ასოების სახეობები Ⴋარი Ⴁროსეს მიხედვით.
Ⴋარი Ⴁროსე. Ⴚხოვრებაჲ Ⴑაქართველოჲსა. — Ⴎარიზი, 1829
Ⴕართული კურსივი
0 коммент.
Ⴎირველი
ქართული კურსივი შექმნილია 1629 წელს Ⴐომში Ⴑტეფანო
Ⴎაოლინისა და Ⴌიკიფორე Ⴈრბახის (Ⴌიკოლოზ Ⴈრუბაქიძე-Ⴙოლოყაშვილის)
მიერ.
Ⴕართული „Italic“-ი არ შეუქმნია არც Ⴌიკო Ⴌიკოლაძეს
და არც Ⴂიორგი Ⴌიკოლაძეს. Ⴈმას, რასაც უწოდებენ
„Italic“-ს, ქართულად ჰქვია „მხედრული“. Ⴘეიქმნა კი ქართული სასტამბო მხედრული
1629 წელს Ⴐომში Ⴑტეფანო Ⴎაოლინისა და Ⴌიკიფორე Ⴈრბახის (Ⴌიკოლოზ Ⴈრუბაქიძე-Ⴙოლოყაშვილი)
მიერ. Ⴀმ პირველ ქართულ სასტამბო შრიფტში იყო ასოების სამი ნაირსახეობა: ასომთავრული,
ნუსხური (სასტრიქონო) და მხედრული (ასევე სასტრიქონო). Ⴄს ბოლო ასოები
წარმოადგენენ ხელნაწერ ასოებთან მიახლოვებულ სასტამბო ასოებს. Ⴆუსტად ეს არის
„კურსივული“ („Italic“-ური) ასოების არსი.
Ⴕვემო სურათზე ნაჩვენებია Ⴈრუბაქიძე-Ⴙოლოყაშვილის
პირველი ქართული სასტამბო შრიფტი (Ⴐომი, 1629 წ.). Ⴋესამე რიგში „მხედრული“, ანუ
ლათინური „კურსივის“ ბადალი ასოები.
Ⴎირველი კურსივი ლათინურში შეიქმნა
Ⴈტალიაში Ⴀლდუს Ⴋანუციუსის მიერ 1501 წელს. Ⴄს ასოები თავისი მოხაზულობით მიახლოვებულია
ხელნაწერ ასოებთან და ამავე დროს დახრილია. Ⴀმ ასოებმა მოიპოვა მაშინ დიდი პოპულარობა,
ვინაიდან ითვლებოდა კომპაქტურად, და ამ ასოებით იკრიბებოდა მცირე ფორმატის წიგნები. Ⴃღეს
კი ამ ასოებით კრებენ ცალკეულ სიტყვებს ან ცალკეულ წინადადებებს ტექსტში მათი
გამახვილების მიზნით.
Ⴐაც შეეხება სახელწოდებას. Ⴀმ ასოების ლათინური
სახელწოდებაა „კურსივი“ (მე-17 საუკუნემდე ლათინური ენა Ⴄვროპაში ითვლებოდა
მეცნიერების ერთადერთ ენად). „Ⴉურსივი“ ნიშნავს სწრაფწერას, გაკრულ ხელს.
Ⴒერმინები „მხედრული“, „სწრაფწერა“ და „გაკრული ხელი“ სინონიმებია. Ⴀნუ ქართული
ტერმინი „მხედრული“ ლათინური „კურსივის“ შესატყვისია (cursus — სირბილი, დინება;
cursivus — რომელიც გარბის; littera cursiva — ასო, რომელიც გარბის [მორბენალი
ასო, მხედრული ასო]).
Ⴂერმანულში დამკვიდრდა ლათინური ტერმინი „კურსივი“.
Ⴈნგლისურში და ფრანგულში კი დამკვიდრდა კურსივის შესატყვისი ტერმინი
„იტალიური“, განსხვავებით სწორ ასოებისგან, რომელსაც უწოდებენ „რომაულს“. Ⴇანამედროვე
ქართულში ლათინური ტერმინი „კურსივი“ შემოვიდა გერმანულის მეშვეობით და დიდი
ხანია დამკვიდრდა. Ⴀქედან გამომდინარე, ვერ ვხედავ ვერავითარ აუცილებლობას
ტერმინ „კურსივის“ შეცვლას „Italic“-ით. Ⴀღარაფერს ვამბობ იმაზე, რომ ჩვენ გვაქვს
„კურსივის“ შესატყვისი სუფთა ქართული ტერმინი „მხედრული“.
1629 წ. და მომდევნო ათწლეულებში და საუკუნეებში
(დღევანდელობის ჩათვლით) შექმნილი მხედრულასოებიანი შრიფტები შესდგებიან კურსივულ
(„Italic“-ურ) ასოებისგან, ანუ სასტამბო მხედრულებისგან. Ⴀსე რომ, ასოები,
რომლებითაც აკრებილია თანამედროვე ქართული ტექსტები, არიან კურსივულები
(„Italic“-ურები). Ⴂარდა ამისა, ტექსტებში არ ხმარობენ ასომთავრულებს. Ⴝეშმარიტი
ასომთავრულები და ნუსხურები კი, როგორც ნაბეჭდი ტექსტის ძირითადი ასოები, მივიწყებულია
იმდენად, რომ ქართველები მათ ვეღარც კი სცნობენ, რომ ქართულებია. Ⴑცადეთ და
აუხსენით ევროპელებს ეს მდგომამარეობა. Ⴌორმალური ჭკვის ევროპელი ამას ვერ
გაიგებს, ფანტაზია არ ჰყოფნის.
Ⴃასაბამის კალენდრის ნიმუში. 7617 წელი
0 коммент.
Ⴃასაბამის კალენდრის ნიმუში. 7617 წელი.
Ⴜელი დაიწყო 2013 წლის 19 აგვისტოს.
Ⴕართული (Ⴈბერიული) კალენდრის ნიმუში. 2289 წელი
0 коммент.
Ⴕართული (Ⴈბერიული) კალენდრის ნიმუში. 2289 წელი.
Ⴜელი დაიწყო 2013 წლის 19 აგვისტოს.
Ⴕართული და საერთაშორისო კალენდრების თანაგვარი (იდენტური) დღეები (ნაკიანი წელაწადი)
0 коммент.
Ⴕართული და საერთაშორისო კალენდრების
თანაგვარი (იდენტური)
დღეები
(ნაკიანი წელაწადი)
Ⴕართული და საერთაშორისო კალენდრების თანაგვარი (იდენტური) დღეები (უნაკო წელაწადი)
0 коммент.
Ⴕართული და საერთაშორისო კალენდრების
თანაგვარი (იდენტური)
დღეები
(უნაკო წელაწადი)
Ⴑაერთაშორისო და ქართული კალენდრების თანაგვარი (იდენტური) დღეები (ნაკიანი წელაწადი)
0 коммент.
Ⴑაერთაშორისო და ქართული კალენდრების
თანაგვარი (იდენტური) დღეები
(ნაკიანი წელაწადი)
Ⴑაერთაშორისო და ქართული კალენდრების თანაგვარი (იდენტური) დღეები (უნაკო წელაწადი)
0 коммент.
Ⴑაერთაშორისო და ქართული კალენდრების
თანაგვარი (იდენტური) დღეები
თანაგვარი (იდენტური) დღეები
(უნაკო წელაწადი)
Ⴓრთიერთ გადასვლის წესები წელიწადის გამოთვლისას
0 коммент.
Ⴓრთიერთ გადასვლის წესები
წელიწადის გამოთვლისას
Ⴕართული Ⴃასაბამი და Ⴕორონიკონი
0 коммент.
Ⴕართული Ⴃასაბამი და Ⴕორონიკონი
Ⴀხ.წ. 325 წელს ჩატარდა Ⴌიკეის
საეკლესიო კრება, რომელმაც პასქალური დღესასწაულის გამოსათვლელად მიიღო 532 წლიანი
”Ⴃიდი Ⴈნდიქტიონი”. Ⴀმ ციკლის მე-10 მოქცევის 5320 წელი საფუძვლად დაედო
სხვადასხვა ქრისტიანული ერის წელთაღრიცხვას, მათ შორის ქართულს. Ⴕართული ეროვნული წელთაღრიცხვის დასაბამი
(ძვ. წ. 284 წ.) საფუძვლად დაედო ქართულ ქრისტიანულ წელთაღრიცხვასაც: 5320 წ. +
284 წ. = 5604 წ. ქართული Ⴃასაბამიდან, ანუ Ⴕრისტეშობის წელი.
Ⴕრისტეშობიდან 1995 წლის 19 აგვისტოს დაიწყო ქართული Ⴃასაბამის
ახალი LXXVII (77-ე) საუკუნე, ანუ 7600 წელი!
Ⴘესაბამისად, Ⴕრისტეშობიდან 2017 წელი უდრის 7621 წელს ქართულ Ⴃასაბამიდან!
Ⴀხ. წ. 1313 წ. დაიწყო მე–14 მოქცევა, რომელიც დამთავრდა
1844 წ. Ⴋომდევნო 1845 წელს კი დაიწყო მე–15 მოქცევა. Ⴋაშასადამე, Ⴕრისტეშობიდან 2017 წ. უდრის 173 წელს
Ⴕორონიკონით!
Ⴕართული ეროვნული წელთაღრიცხვა
0 коммент.
Ⴕართული ეროვნული წელთაღრიცხვა
Ⴛვ.წ.
მე-4 საუკუნეში Ⴑაქართველო გაერთიანდა ერთ სახელმწიფოდ. Ⴛვ. წ. 303 წ. Ⴔარნავაზის მიერ
მეფის ტიტულის მიღების შემდეგ საფუძველი ჩაეყარა პოლიტიკურად დამოუკიდებელ ქართულ ეროვნულ
სახელმწიფოს. Ⴋრავალ რეფორმებთან ერთად Ⴔარნავაზმა განახორციელა ზოგადსახელმწიფოებრივი
მნიშვნელობის რეფორმებიც.
Ⴉერძოდ,
ძვ. წ. 284 წელს შემოღებულ იქნა მზის უძრავი წელიწადის სრულიად სახელმწიფო ერთიანი
კალენდარი და ეროვნული ქართული წელთაღრიცხვა (შეიქმნა კი კალენდარი ძვ. წ. 412 წელს).
Ⴘემოღებულ
იქნა სახელმწიფო ქართული ენა, სრულიად სახელმწიფო
ქართული დამწერლობა და საფუძველი ჩაეყარა ქართულ მწიგნობრობას (დამწერლობის შექმნის
თარიღია ძვ. წ. 412 წელი).
Ⴕართული ეროვნული წელთაღრიცხვის სისტემის ამოსავალი
წერტილია Ⴈბერიის სამეფოში Ⴔარნავაზ მეფის მიერ სრულიად სახელმწიფო ქართული დამწერლობის შემოღების თარიღი
— ძვ. წ. 284 წ. Ⴀნუ, Ⴕრისტეშობის წელი უდრის 284 წ. Ⴕართული ანბანის შემოღებიდან.
Ⴕრისტეშობიდან 2016 წლის 19 აგვისტოს დაიწყო Ⴈბერიული (ქართული) წელთაღრიცხვის ახალი XXIV (24–ე) საუკუნე, ანუ 2300 წელი!
Ⴘესაბამისად, Ⴕრისტეშობიდან
2017 წელი უდრის 2301 წელს ქართული ანბანის
შემოღებიდან!
Ⴕართული ეროვნული კალენდარი და წელთაღრიცხვა
0 коммент.
Ⴕართული
ეროვნული კალენდარი
და წელთაღრიცხვა
და წელთაღრიცხვა
Ⴕართველები
უძველეს დროში სარგებლობდნენ მთვარის კალენდრით, რომელიც შემდეგში შეიცვალა მზის კალენდრით.
Ⴛვ. წ. 412 წ. შეიქმნა ქართული ანბანური დამწერლობა და ქართული წარმართული კალენდარი,
რომლის თანახმადაც წელიწადში იყო 30–30 დღიანი 12 თვე. Ⴇვეებს ჰქონდათ თავიანთი ძველი
ქართული სახელწოდებები. Ⴋე-12 თვის ბოლოს მოდიოდა 5 (ნაკიან წელიწადში კი 6) დამატებითი
დღე.
Подписаться на:
Сообщения (Atom)
